Αφότου είχε γίνει γνωστός τοις πάσι, τον είχαν ρωτήσει αν προσδιορίζεται ως Αμερικανός ή Ασιάτης. Είχε απαντήσει “θα μου επιτρέψετε να προσδιορίζομαι ως άνθρωπος”. Θα δεις το σχετικό απόσπασμα συνέντευξης στο τελευταίο ντοκιμαντέρ που αφορά τη ζωή του, με τίτλο ‘Be Water’. Το ESPN 30 for 30 ασχολείται με τον θρύλο που λέγεται Μπρους Λι και που ακόμα ‘κυκλοφορεί’ ανάμεσα μας, μολονότι πέθανε το καλοκαίρι του 1973. Ήταν 32 χρόνων.
Ανήκω στη γενιά που 'μεγάλωσε' μαζί του. Όσοι είμαστε κοντά στα δεύτερα 'άντα' βλέπαμε ως παιδιά, τις ταινίες του κάθε εβδομάδα -αφού υπήρχαν κάθε εβδομάδα στο πρόγραμμα της ελληνικής τηλεόρασης που τότε είχε δύο κανάλια. Ο Μπρους Λι έγινε ο λόγος που ασχολήθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι με τις πολεμικές τέχνες, σε όλον τον κόσμο. Ο λόγος που άλλαξαν οι πολεμικές τέχνες και που γεφυρώθηκε το χάσμα Ανατολής και Δύσης. Όπως θυμίζει το νέο ντοκιμαντέρ, ήταν και πολλά άλλα.
Το 'Be Water' έθεσε ως αποστολή να παρουσιάσει το πάθος, τη φιλοσοφία και την αιώνια ομορφιά της τέχνης του, με αφηγήσεις συγγενών, φίλων και συνεργατών, συν υλικό από εμφανίσεις του στην τηλεόραση. Ο “πρώτος σούπερ ήρωας που δεν φορούσε κοστούμι”, όπως τον χαρακτήρισε ο ιδρυτής των Marvel Comics, Σταν Λι, ο πρώτος διεθνής Ασιάτης, έζησε λίγο, αλλά κατάφερε να κάνει πολλά που άλλαξαν τον κόσμο, ποικιλοτρόπως.
"Γίνε σαν το νερό που βρίσκει το δρόμο του, μέσω των ρωγμών. Μην είσαι έντονος. Προσπαρμόσου στο αντικείμενο και θα βρεις τον τρόπο να το ξεπεράσεις. Αν δεν μείνει κάτι άκαμπτο μέσα σου, θα αποκαλυφθούν τα εξωτερικά πράγματα, μόνα τους. Άδειασε το μυαλό σου. Γίνε άμορφος. Σαν το νερό. Αν βάλεις νερό σε ένα ποτήρι, γίνεται το ποτήρι. Αν το βάλεις σε μπουκάλι, γίνεται το μπουκάλι. Τώρα, το νερό μπορεί να ρέει ή να συγκρούεται. Γίνε νερό, φίλε μου".
1. Στο ντοκιμαντέρ θα δεις πώς ξεκίνησε η ιστορία του, δηλαδή η ζωή του ως γιου σταρ της Καντονεζικής όπερας (Lee Hoi-chuen), που γεννήθηκε (27/11/1940) στην Chinatown του Σαν Φραντσίσκο, όπου ήταν ο πατέρας του στο πλαίσιο περιοδίας. Βάσει του κινεζικού ωροσκοπίου, ήλθε στον κόσμο την ώρα και το χρόνο του Δράκου. Που σήμαινε πως θα γινόταν ένας δυνατός και καλότυχος άνδρας. Δεν θα σχολιάσω.
H μεταμόρφωση του Μπρους Λι μέσα στα χρόνια -μέσω προσωπικών φωτογραφιών
2. Θα παρακολουθήσεις το ταξίδι της οικογενείας στο Χονγκ Κονγκ, όταν εκείνος ήταν 3 μηνών και το μεγάλωμα του, εκεί. Όπως και το πώς ήλθε σε επαφή με το χώρο του θεάματος -μέσω του πατέρα του-, από όταν ήταν μωρό -με πολλές παρουσίες σε παραγωγές. Έως τα 18 είχε συμμετάσχει σε 20 κινηματογραφικές ταινίες.
3. Τις πολεμικές τέχνες επίσης του τις σύστησε ο πατέρας του. Ήταν ο τρόπος που είχε για να κάνει το γιο του να σταματήσει να τσακώνεται στο δρόμο (υπήρχαν πρόσφυγες από διαφορετικά μέρη της Κίνας και αντίστοιχες συμμορίες). Τα περαιτέρω τα ανέλαβε το Wing Chun. Πρόκειται για μέθοδο παραδοσιακού νότιου κινεζικού κουνγκ φου και τρόπο αυτοάμυνας. Απαιτεί γρήγορες κινήσεις με τα χέρια και δυνατά πόδια, ενώ το σώμα κινείται με αρμονία -χωρίς εντάσεις. Το όνομα της τέχνης είναι αυτό του μαθητή που ήθελε να βοηθήσει η εμπνευστής του, Ng Mui. Το Wing chun σημαίνει 'αιώνια άνοιξη'.
4. Ο δάσκαλος του Μπρους Λι λεγόταν Yip Man. Στα μαθήματα του δεν είχε στανταρισμένες 'φόρμες'. Η προτεραιότητα του ήταν να κρατά τους μαθητές του μακριά από τους καβγάδες και τις συμμορίες και τους ενθάρρυνε να μετέχουν σε οργανωμένα events. Ο Λι δεν πήγε στην κηδεία του Man, το 1972. Τα media έγραψαν πως ήταν ασεβής. Χρόνια μετά, άνθρωπος του περιβάλλοντος του αποκάλυψε πως δεν είχε ενημερωθεί για το θάνατο -γιατί οι μαθητές του παραδοσιακού Wing Chun τον θεωρούσαν 'προδότη'.
"Διαλέξτε το θετικό. Έχετε επιλογή. Είστε ο αφέντης της συμπεριφοράς σας. Διαλέξτε το επικοδομητικό. Η αισιοδοξία είναι η πίστη που οδηγεί στην επιτυχία".
5. Έζησε τη ψυχική κακοποίηση των συναθλητών του, που αρνούνταν να προπονηθούν μαζί του, αφότου έμαθαν πως η μητέρα του, Grace (άνηκε σε μια από τις πιο ισχυρές οικογένειες του Χονγκ Κονγκ) δεν ήταν 'καθαρή' Ασιάτισσα, αλλά είχε καταγωγή και από την Ευρώπη. Εκείνες τις δεκαετίες ('40, '50) οι Ασιάτες ήταν εξόχως 'κλειστοί' ως προς το ποιος θα έχει πρόσβαση στις πολεμικές τους τέχνες. Και οι μη Ασιάτες δεν είχαν τύχη. Ο master του δεν ενέδωσε. Αυτό που έγινε ήταν να αρχίσουν τις ατομικές προπονήσεις. Δηλαδή, στα sparring αντιμετώπιζε τον master. Ήταν 17.
6. Ένα χρόνο νωρίτερα -στα 16- είχε αλλάξει σχολείο, λόγω κακών βαθμών και στο νέο συνάντησε έναν μοναχό (τον αδελφό Έντουαρντ), ο οποίος τον μύησε στην πυγμαχία. Στα 18 κέρδισε την πρώτη θέση στο σχολικό πρωτάθλημα του Χονγκ Κονγκ. Έβγαλε νοκ άουτ τον προκάτοχο του τίτλου, στον τελικό. Την ίδια χρονιά, πήρε την πρώτη θέση και σε διαγωνισμό τσα-τσα. Ναι καλέ, για τον κουβανέζικο χορό λέω.
7. Την άνοιξη του 1959 (στα 19) συνελήφθη, αφότου μετείχε -πάλι- σε καβγά στο δρόμο. Αυτός όμως, ο καβγάς αφορούσε και το γιο του ηγέτη της μαφίας -που στην Κίνα λέγεται triad. Για να τον σώσει ο πατέρας του, τον έστειλε στο Σαν Φρανσίσκο, όπου ζούσε η μεγαλύτερη αδελφή του, Agnes. Κάποιους μήνες μετά, εκείνος μετακόμισε στο Σιάτλ.
“Μην κοιτάτε επιτυχημένους ανθρώπους για να τους αντιγράψετε. Να έχετε πίστη στον εαυτό σας”.
8. Στο Σιάτλ τελείωσε το σχολείο και εκεί έβγαζε μεροκάματο ως σερβιτόρος στο εστιατόριο γνωστής Κινέζας επιχειρηματία και πολιτικού της πόλης. Ο σύζυγος της Ruby Chow εργαζόταν με τον πατέρα του Μπρους, ο οποίος για κάποιο καιρό ζούσε με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Peter -πριν αυτός εγκατασταθεί στη Μινεσότα, για σπουδές.
9. Εκ του παραλλήλου με το σχολείο και το εστιατόριο, έπιασε και την πρώτη του δουλειά ως δάσκαλος του Kung Fu. Όχι του παραδοσιακού, αλλά του Jun Fan Gung Fu. Δηλαδή, του δικού του κουνγκ φου, που είχε ως προτεραιότητα την πειθαρχία και μετά τη φυσική άσκηση. Πίστευε πως είναι σημαντικό να υπακούς στις αρχές "αλλά όχι να καθορίζεσαι από αυτές". Στο Σιάτλ άνοιξε και την πρώτη του σχολή. Πήρε απολυτήριο λυκείου το Δεκέμβρη του 1960. Το Μάρτιο του 1961 πήγε στο University of Washington, για να σπουδάσει υποκριτική, φιλοσοφία και ψυχολογία. Ως πρώτο πτυχίο είχε δηλώσει αυτό της υποκριτικής. Στους γονείς του -και γενικά- είπε εκείνο της φιλοσοφίας. Η αλήθεια αποκαλύφτηκε μέσω των αρχείων του πανεπιστημίου.
“Να πάνε στο διάβολο οι περιστάσεις. Δημιουργήστε ευκαιρίες”.
10. Στις αρχές του 1964 τα παράτησε όλα και μετακόμισε στο Όκλαντ, όπου έζησε με τον James Yimm Lee, είκοσι χρόνια μεγαλύτερο του αρτίστα της τέχνης του. Μαζί έκαναν τη δεύτερη σχολή του. Σε αυτήν έγινε μαθητής ο Ed Parker, Αμερικανός μάστερ πολεμικών τεχνών. Αυτός τον κάλεσε στο Long Beach International Karate Championship και εκεί ο πρωταγωνιστής μας εμφάνισε για πρώτη φορά το πους απ με τα δύο δάχτυλα και το one inch punch (2.5 εκατοστά). Ο εθελοντής που σήκωσε το χέρι του για να πάρει μέρος στην παρουσίαση, έπεσε μετά το χτύπημα στο στήθος.
11. Η παρουσία του στο πρωτάθλημα, όπου ειρήσθω εν παρόδω γνώρισε τον Τσακ Νόρις (κράτα το αυτό) οδήγησε σε πρόταση τηλεοπτικού παραγωγού, για ένα ρόλο σε τε σειρά που δεν έγινε τελικά, ποτέ. Έως τότε ο Μπρους Λι είχε εγκαταλείψει το όνειρο να γίνει ηθοποιός και είχε αφοσιωθεί στην τέχνη του. Αυτό θα άλλαζε.
12. Ακολούθησε νέα γνωριμία με σπεσιαλίστα του taekwondo και η έμπνευση της accupunch (γρήγορης, ακαριαίας γροθιάς που δεν μπορεί να μπλοκάρει ο αντίπαλος, γιατί οργανικά δεν προλαβαίνει να γίνει η επικοινωνία μυαλού και καρπού, στον εγκέφαλο). Μέσω των εμπειριών του από διαφόρων τύπων γυμναστικές και πολεμικές τέχνες, ο Μπρους Λι έφτιαξε αυτό που ξέρεις σήμερα ως εξάσκηση -έως τότε δεν υπήρχε κάτι άλλο από το bodybuilding. Με συνδυασμό των γνώσεων του, έφτιαξε πρόγραμμα που είχε στόχο το μυικό σύστημα, αλλά και τη δύναμη του κορμού, μαζί με την ταχύτητα και την ακρίβεια.
"Οι γνώσεις θα σου δώσουν δύναμη. Η προσωπικότητα, σεβασμό".
13. Πριν 'βγει' το 1964 δέχθηκε το νέο bullying των Κινέζων που απαίτησαν να σταματήσει να διδάσκει την τέχνη τους σε άλλους πολιτισμούς. Ο Λι έκανε επιδείξεις σε τουρνουά, εξηγώντας κάθε λεπτομέρεια των πολεμικών τεχνών, όπως και αυτές που τις έκαναν μη πρακτικές. Αρνήθηκε να το κάνει. Για να τελειώνει όμως, κάπως αυτή η ιστορία συμφώνησε να κριθούν όλα σε έναν αγώνα με τον Wong Jack Man -ξακουστό sifu (master) κοινής αποδοχής. Αν έχανε θα έκλεινε τη σχολή. Αν νικούσε, θα δίδασκε σε όποιον ήθελε -βάσει της αρχής του που ήθελε 'τον καλό δάσκαλο να προστατεύει τους μαθητές από την επιρροή του'. Τι έγινε σε αυτόν τον αγώνα;
14. Η πλευρά του Wong Jack Man διέδωσε πως διήρκεσε 20 με 25 λεπτά και ότι ο Μπρους Λι έκανε τις επιθέσεις του, με σκοπό να σκοτώσει τον αντίπαλο. Ο Wong 'υποχρεώθηκε' να υπερασπιστεί τη ζωή του με τρόπο που υπό νορμάλ συνθήκες θα οδηγούσαν στη σύλληψη του και όλα τελείωσαν γιατί είχε λαχανιάσει αφύσικα ο Λι. Η πλευρά του Λι (ο ίδιος, η σύζυγος του και ένας φίλος του που ήταν παρόντες) λέει πως η μάχη κράτησε ούτε τρία λεπτά και είχε για νικητή τον θρύλο. "Ακινητοποίησε τον αντίπαλο του, τον ρώτησε αν θέλει να τα παρατήσει και είπε ναι". Ο Λι διηγήθηκε την ιστορία της νίκης επί αντιπάλου που δεν ονόμασε, σε συνέντευξη του και ο Wong ζήτησε rematch. Για πρώτη φορά στη ζωή του, ο Λι δεν απάντησε στην πρόκληση. H audition του Μπρους Λι για το Green Hornet -είχε μόλις αποκτήσει το γιο του.
Διαβάστε την συνέχεια στο άρθρο της Νίκης Μπακουλη στο contra.gr κάνοντας κλικ εδώ...
